پیش بینی و برآورد سربار سپیدار سیستم

شرکت آریا تراز فرداد درمورد علل پیش بینی و برآورد سربار برای شما دوستان ارائه می دهد.

علل پیش بینی و برآورد سربار چیست؟
به طور کلی دلایل پیش بینی و برآورد سربار را موارد زیر ذکر می نمایند.
1- اختلاف بین مقدار تولید واقعی با تولید برنامه ریزی شده
2- مشخص نبودن مبلغ واقعی بعضی از هزینه های سربار
3- ایجاد شرایط مناسب برای مقایسه هزینه های واقعی و پیش بینی شده

چرا اختلاف بین مقدار تولید واقعی با تولید برنامه ریزی شده موجب پیش بینی سربار می شود؟

می دانید در مؤسسات تولیدی تعداد تولید در ابتدای دوره پیش بینی می گردد) تولید برنامه ریزی شده( ولیکن عملاً بین تولید واقعی و تولید برنامه ریزی شده اختلافاتی مشاهده می شود که ممکن است تولید واقعی بیش از تولید برنامه ریزی شده باشد و یا کمتر از آن باشد.
بنابراین چون تعداد تولید واقعی در ابتدای دوره مشخص نمی باشد سهم هزینه سربار یک واحد تولید نیز مشخص نمی باشد در نتیجه در طی دوره مالی قیمت تمام شده یک واحد کالا با توجه به اینکه جزء سوم آن )سربار( معلوم نمی باشد قابل تعیین نیست.
به مثال زیر توجه کنید:
هزینه استهلاک ساختمان کارخانه آبان 1111182 ریال می باشد و تولید برنامه ریزی شده یا پیشبینی شده 1118 عدد است که در عمل و واقعیت 3 حالت زیر ممکن است اتفاق بیفتد:
ملاحظه می کنید با تغییر در تعداد تولید سهم هر واحد کالای تولید شده از هزینه، سربار تغییر می کند بنابراین چون تعداد تولید متغیر است بهای تمام شده را براساس سربار واقعی در آغاز دوره مالی نمی توان تعیین نمود.

چرا مبلغ واقعی بعضی از هزینه های سربار مشخص نمی باشد و منجر به پیش بینی سربار می گردد؟

علت نامشخص بودن مبلغ واقعی برخی از هزینه های سربار در پایان دوره مالی را با بیان چند مثال توضیح می دهیم. به عنوان مثال چگونه هزینه های برق صنعتی کارگاهی که در پایان دوره مالی صورتحساب آن دریافت نشده است مشخص می باشد و یا هزینه گاز مصرفی کارخانه ای که در پایان دوره مالی قبض آن دریافت نشده است قابل تعیین می باشد بنابراین پرواضح است به دلایلی همچون موارد ذکر شده نمی توان سربار واقعی را مشخص نمود بنابراین لازم است هزینه های سربار (برق مصرفی، گاز و …) پیش بینی گردند.

چگونه پیش بینی سربار زمینه مناسبی را برای مقایسه ایجاد می کند؟

مدیران با پیش بینی سربار معیاری را برای مقایسه هزینه های واقعی و آنچه که پیش بینی شده است را ایجاد می نمایند. یعنی در واقع در پایان دوره مالی یا هر زمان می توانند مقایسه ای بین آنچه که باید انجام می گرفت و آنچه که واقعاً انجام شده است را داشته باشند. بنابراین با پیگیری اختلافات و تجزیه و تحلیل آن نقاط ضعف و قوت فعالیت خود را می توانند مشاهده نمایند.

سربار واقعی

سربار واقعی همچنانکه مشخص می باشد هزینه های سرباری می باشند که در طی دوره مالی به صورت واقعی تحقق پذیرفته اند و بهای آنها پرداخت شده است یا پرداخت آنها تعهد شده است. باید توجه داشته باشید هزینه های سرباری نیز که با انجام اصلاحات در پایان دوره مالی مشخص می شوند نیز به عنوان سربار واقعی شناسایی می شوند.
باید بدانید با توجه به اینکه هزینه های سربار واقعی عملاً انجام پذیرفته اند و معمولاً در پایان دوره مالی مشخص می شوند بنابراین به تنهایی برای مدیران در جهت تصمیم گیری مناسب نمی باشند و معیار مناسبی برای برنامه ریزی تولید نمی باشند.

شرکت آریا تراز فرداد هزینه های سربار چجوری و چگونه طبقه بندی میشوند را توضیح میدهد.

هزینه های سربار چگونه طبقه بندی می شوند

هزینه های سربار با توجه به اهداف خاصی که از طبقه بندی آنها دنبال می شود به 2 طبقه اصلیزیر تقسیم می گردند:
الف سربار مستقیم و سربار غیرمستقیم
ب سربار ثابت، سربار متغیر و سربار نیمه متغیر

منظور از سربار مستقیم و سربار غیرمستقیم چیست ؟

هزینه های سرباری که مستقیماً به یک دایره مشخص از تولید و یا ماشین آلات و … معینی ارتباط دارند را سربار مستقیم گویند. برای عنوان نمونه های بارز این هزینه ها می توان به مواد سوختی یک دایره مشخص تولیدی یا هزینه های دستمزد غیرمستقیم و اضافه کاری دایره ای مشخص از تولید و یا تعمیر و نگهداری ماشین آلاتی خاص و استهلاک یک ساختمان و تجهیزات مشخص اشاره کرد.
سربار غیرمستقیم در واقع هزینه هایی می باشند که به واسطه دوایر مختلف یا ماشین آلاتی متفاوت و متعدد ایجاد می گردند و نمی توان این هزینه ها را به حساب ماشین آلات یا دوایر خاصی منظور نمود که به عنوان مثال می توان به هزینه حرارت و روشنایی و یا اجاره ساختمانهای اشاره کرد.
باید توجه داشته باشید که با تقسیم بندی هزینه های سربار به سربار مستقیم و غیرمستقیم می توان نقش و سهم هر دایره را در سود مؤسسه تعیین نمود.

منظور از طبقه بندی سربار به سربار ثابت، متغیر و سربار نیمه متغیر چیست؟

مدیران با اینگونه طبقه بندی هزینه سربار می توانند تصمیماتی اساسی در ارتباط با حجم تولید یا قیمت گذاری محصولات و یا کنترل هزینه ها داشته باشند. در فصول قبل نیز اشاره شد زمانی که هزینه ای با تغییر در حجم تولید تغییر نکند به عنوان هزینه ثابت شناسایی و اگر با افزایش یا کاهش حجم تولید تغییر کند به عنوان هزینه متغیر شناسایی می گردد که در این زمینه بحث گردید.
باید توجه داشته باشید طبقه بندی هزینه های سربار به سربار مستقیم و غیر مستقیم و یا ثابت و متغیر و نیمه متغیر بودن با یکدیگر مغایرتی ندارد و در بررسی هزینه ها می توان از هر دو دیدگاه آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
به عنوان مثال هزینه استهلاک ساختمان می تواند به دلیل آنکه با حجم تولید ارتباطی ندارد به عنوان سربار ثابت شناسایی شود و چون به یک دایره مشخص مربوط می شود هزینه مستقیم محسوب گردد و یا هزینه حرارت و برق مصرفی کارخانه می تواند با افزایش تولید افزایش و با کاهش تولید کاهش یابد بنابراین یک هزینه سربار متغیر باشد و به دلیل آنکه این هزینه مرتبط با دوایر مختلفی از تولیداست مشخصاً مربوط به دایره خاصی نیست به عنوان هزینه های غیرمستقیم نیز طبقه بندی گردد و یا هزینه حقوق مدیران کارخانه که با تغییر در حجم تولید تغییر نمی کند بنابراین یک سربار ثابت است ولی چون ‎نمیتوان آن را به یک دایره خاص مرتبط دانست بنابراین یک سربار غیرمستقیم می باشد و یا اینکه می دانید هزینه فوق العاده اضافه کاری یک هزینه متغیر می باشد چرا که با تغییر در حجم تولید تغییر می کند و همچنین می توان مشخص نمود مربوط به کدام دایره تولید می باشد بنابراین یک سربار مستقیم نیز می باشد. به جدول زیر که نحوه ارتباط 4 مثال فوق را به صورت خلاصه نشان می دهد توجه کنید.
روش حسابداری مؤسساتی که از روش هزینه یابی سفارش کار استفاده می کنند چگونه است اشاره شد در مؤسسات تولیدی هدف تعیین بهای تمام شده تولید می باشد و در مؤسساتی که به صورت سفارش فعالیت می نمایند با استفاده از روشهای هزینه یابی سفارش کار بهای تمام شده تولیدات مشخص می گردد.
با یک مثال موضوع را مورد بحث قرار خواهیم داد و روش حسابداری و ثبت دفاتر روزنامه کل را به صورت کامل توضیح خواهیم داد.

1- خرید مواد
شرکت جهان یک شرکت کابینت سازی است که به صورت سفارشی اقدام به تولید کابینت می نماید در اول خرداد ماه مقداری مواد اولیه شامل فلزات و سایر مواد مورد نیاز را به مبلغ 1111118 ریال به صورت نسیه خریداری نمود.
2- برگشت مواد به فروشنده
شرکت جهان در هفته دوم خرداد ماه مقداری از مواد اولیه خریداری شده را به مبلغ 111115 ریال به فروشنده برگشت داد.
3- صدور مواد به خط تولید و سفارش
در ابتدای تیرماه شرکت جهان اقدام به ساخت 2 سفارش به شماره های 141 و 161 نمود که در این خصوص رویدادهای زیر صورت پذیرفت.
در تاریخ 4/8 جهت ساخت سفارش 141 مبلغ 1111152 ریال مواد و ساخت سفارش 161 به میزان 1111111 ریال مواد ارسال گردید.
4- ارسال مواد غیرمستقیم به خط تولید
مبلغ 511111 ریال مواد غیرمستقیم جهت تولید ارسال گردید.
5- منظور نمودن هزینه دستمزد سفارش
در پایان تیرماه پس از بررسی کارت اوقات کار پرسنل مشخص شد از کل 1111146 ریال هزینهحقوق و دستمزد مبلغ 1111113 ریال دستمزد متعلق به سفارش 141 که از این مبلغ 111113 ریالدستمزد غیرمستقیم می باشد و 1111143 ریال متعلق به سفارش 161 می باشدکه 111114 ریال آن دستمزد غیرمستقیم سفارش می باشد.
6- منظور نمودن هزینه های سربار در هزینه یابی سفارش کار
بحث تحقق و ایجاد هزینه های سربار، جذب سربار و تسهیم آن یکی از مباحث گسترده حسابداری صنعتی می باشد که در ادامه به طور کامل مورد بحث قرار خواهند گرفت ولیکن در این قسمت بصورت بسیار خلاصه نحوه برخورد با آنرا در هزینه یابی سفارش کار مطرح می نمائیم تا در فصول آینده موضوع سربار را بیشتر تجربه و تحلیل نمائیم برای برخورد با سربار در هزینه یابی سفارش کار باید به نکات زیر توجه داشت و موارد زیر را به عنوان یک پیش فرض در نظر گرفت.
اول آنکه می دانید عموماً هزینه های سربار واقعی، در ابتدا و طی دوره مشخص نمی باشند بلکه در پایان دوره مالی یا در فواصل زمانی، تعیین می شوند که ممکن است نتوان سهم تولید گذشته را در ایجاد هزینه سربار تعیین کرد به عنوان مثال ممکن است صورتحساب برق مصرفی هر سه ماه یکبار توسط کارخانه دریافت شود و در طی فاصله زمانی سه ماهه تعداد زیادی کالا تولید شده باشد.
دوم آنکه برای تعیین بهای تمام شده تولیدات لازم است مواد مصرفی، دستمزد و سربار معین باشند که در هزینه یابی سفارش کار و در مؤسساتی که سفارش دریافت می کنند تعیین سه عامل فوق الذکر ضروری است چرا که زمانی می توان یک سفارش را قبول کرد یا پذیرفت که بتوان بهای تمام شده تولید را به شکل نسبتاً دقیقی محاسبه نمود و معمولاً هزینه مواد مصرفی و دستمزد به شکل ساده قابل پیش بینی است ولیکن در محاسبه سربار باید دقت بیشتری داشت.
سوم آنکه با توجه به بند دوم، سربار قبل از آنکه تحقق پذیرد و واقعاً ایجاد شود لازم است پیش بینی گردد که باید بدانید زمانی که سربار پیش بینی می گردد و به حساب تولید منظور می شود به آن سربار جذب شده گویند. البته باید در نظر داشت پیش بینی سربار و جذب آن لازم است براساس روشی مناسب (کار مستقیم، دستمزد مستقیم، ساعت کار ماشین … ) صورت پذیرد .
در ضمن باید بدانید در زمان جذب سربار ثبت و تحقق سربار واقعی ثبت به صورت زیر در حسابها انجام خواهد پذیرفت .
حال مجدداً به بند 6 مثال شرکت جهان برمی گردیم.
ششم فرض کنید سربار سفارش 141 معادل 61% دستمزد مستقیم و سربار سفارش 161 براساس ساعت کار مستقیم تولید برای هر ساعت 1111 ریال با توجه به اینکه ساعت کار مستقیم سفارش
1122 ساعت باشد جذب تولید گردد.
هفتم سفارش 141 تکمیل شده و به انبار کالاهای ساخته شده انتقال می یابد.
هشتم در مرداد ماه برای تکمیل سفارش 161 مبلغ 1111151 ریال مواد مصرف شده و 1111112 ریال دستمزد پرداخت گردید در ضمن سرباری که جذب سفارش گردید 1111111 ریال است.
نهم سفارش 161 نیز تکمیل و به انبار کالای ساخته شده انتقال می یابد.
دهم حساب کالای ساخته شده 11711111
یازدهم سفارش 141 به مبلغ 1111158 ریال و سفارش 161 به مبلغ 11111121 ریال به سفارش دهندگان به صورت نقد فروخته شد.
با نحوه حسابداری در روش هزینه یابی سفارش کار آشنا شدید حال با نحوه تکمیل کارت سفارشهای
141 و 161 آشنا شوید.

روش هزینه یابی سفارش کار چگونه است؟
اشاره شد روش هزینه یابی سفارش کار در مؤسساتی به کار می رود که هزینه های آنها به جهت سفارشهای خاصی ایجاد می شوند در این روش هزینه یابی هر سفارش در واقع یک مرکز هزینه محسوب می شود یعنی هزینه های مواد، دستمزد و سربار کارخانه که به جهت هر سفارش ایجاد می شود به سفارش ایجاد کننده این هزینه ها تخصیص داده می شوند.
معمولاً در مؤسساتی که به روش سفارش کار عمل می کنند سفارشهای مختلف را با شماره هایی تفکیک می کنند. به عنوان مثال اگر یک کارخانه هواپیماسازی دو سفارش ساخت هواپیما یعنی یک هواپیمای جنگی و یک هواپیمای مسافربری داشته باشد سفارش ساخت هواپیمای جنگی را با شماره 111 و سفارش ساخت هواپیمای مسافربری را با شماره 121 نشان خواهد داد.
کارت سفارش چیست و چگونه تکمیل می شود؟
در مؤسسات تولیدی که به روش سفارش کار عمل می نمایند برای هر سفارش یک کارت هزینه سفارش ایجاد می نمایند و هزینه های صورت پذیرفته برای تکمیل سفارش را در این کارت ثبت خواهند نمود در ضمن سفارش را نیز بر روی کارت ثبت می نمایند.
روش عمل و تکمیل این کارت نیز به این صورت می باشد که براساس برگهای درخواست مواد و کارتهای ساعات اوقات کار که بر روی آنها شماره سفارش مشخص می باشد. هزینه مواد مصرفی و دستمزد پرداختی بابت ساخت سفارش را به صورت روزانه یا هفتگی به کارت هزینه مختص سفارش انتقال می دهند کارت هزینه سفارش در واقع حاوی اطلاعات مواد مصرفی دستمزد و سربار سفارش می باشد.