معادله حسابداری چیست؟

معادله حسابداری

معادله حسابداری یکی از آن کلمات کلیدی در حسابداری است که زیربنای تمامی مفاهیم و اصول حسابداری است. در این مقاله از سری مقالات آموزش حسابداری سپیدار سیستم سعی داریم شما را با مفهوم، عناصر و کاربرد معادله حسابداری آشنا کنیم.

مفهوم و اجزای معادله حسابداری

معادله حسابداری که نام دیگر معادله ترازنامه یا معادله اساسی حسابداری است، اساس تمامی معادلات حسابداری است و توسط اطلاعات موجود در ترازنامه سازمان پشتیبانی می شود. این معادله تضمین می کند که ترازنامه متعادل می ماند، به این معنی که هر ورودی در یک طرف معادله دارای ورودی دیگری در طرف دیگر معادله است.

برای توضیح فرمول معادله ابتدا باید با مفهوم دارایی آشنا شویم. در حسابداری انواع منابع اقتصادی متعلق به یک شرکت دارایی نامیده می شود. این دارایی ها می توانند مشهود (مانند پول نقد، کالا، زمین و اموال و ماشین آلات) یا نامشهود (مانند حساب های دریافتنی، سرقفلی و حق امتیاز) باشند. هر آن‌چه در مالکیت یک سازمان است از منبعی تأمین شده است.

این منبع یا سرمایه صاحبان و سهامداران سازمان است (که به آنها حقوق صاحبان سهام می گویند) یا وام و اعتبار سایر افراد و شرکت ها (که به آنها بدهی گفته می شود و در واقع تعهدات یک سازمان است). معادله حسابداری یک رابطه مستقیم بین مقدار دارایی ها و منابع تامین آنها را بیان می کند. در واقع دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام از عناصر معادله حسابداری هستند و رابطه بین آنها به شرح زیر است:

دارایی‌ = سرمایه + بدهی

همانطور که می دانید این معادله بیان می کند که دارایی های هر شرکتی برابر با کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام آن شرکت است. حسابداران در هر زمان گزارشی از برقراری این معادله را برای مدیران شرکت ارسال می کنند. این صورت که وضعیت مالی شرکت را در تاریخ معین نشان می دهد، همان ترازنامه است. مفهوم معادله حسابداری در صورتهای مالی و تهیه ترازنامه سازمان تعیین می شود. تعادل و برابری ظرفیت بدهکار و بستانکار از استفاده از معادله حسابداری حاصل خواهد شد.
معادله حسابداری را می توان به روش دیگری تنظیم کرد:

سرمایه = دارایی – بدهی

در این شکل از معادله، رابطه بین حقوق صاحبان سهام و بدهی ملموس تر و روشن تر است. زیرا معمولاً حقوق صاحبان سهام پس از کسر بدهی ها از دارایی ها محاسبه می شود و طلبکاران در ابتدا نسبت به دارایی های شرکت مطالبه دارند. به عنوان مثال، اگر شرکتی ورشکست شود، پس از فروش دارایی، ابتدا بدهی ها تسویه می شود و سپس سرمایه سهامداران برمی گردد.

نکته مهم این است که هزینه ها و درآمدها در معادله حسابداری لحاظ نمی شود و فقط برای تعیین سود و زیان سهامداران استفاده می شود.

تأثیر رویدادهای مالی بر معادله حسابداری

رویدادهای مالی می توانند معادله حسابداری را تحت تاثیر قرار دهند. اما سوال اینجاست که رویداد مالی چیست؟ رویدادهایی که در یک تجارت رخ می دهند ممکن است مالی باشند یا نباشند. فعالیت هایی که حداقل یکی از سه عنصر معادله حسابداری را تحت تأثیر قرار می دهند رویدادهای مالی یا معاملات تجاری نامیده می شوند. هر رویدادی که در سازمان رخ می دهد باید به طور جداگانه تجزیه و تحلیل شود و در صورتی که معادله حسابداری را تحت تاثیر قرار دهد توسط سازمان ثبت شود.

هر رویداد مالی می تواند در هر دو طرف معادله حسابداری تأثیر بگذارد، به عنوان مثال، اگر در یک دارایی افزایش یابد، دارایی دیگر باید کاهش یابد یا بدهی ایجاد شود یا حقوق صاحبان سهام افزایش یابد. همچنین وضعیتی وجود دارد که رویداد مالی روی یک طرف معادله تأثیر می گذارد و در این حالت، برای مثال، اگر چکی از مشتری بدهکار دریافت شود، حساب اسناد دریافتنی در یک سمت معادله افزایش می‌یابد و در همان سمت از معادله حساب‌های دریافتنی کاهش پیدا می‌کنند. به هر صورت پس از انجام هر رویداد مالی، دو طرف معادله حسابداری همچنان باید با هم برابر باشند.

محدودیت معادله حسابداری

با استفاده از معادله حسابداری، ترازنامه همیشه متعادل است، اما محدودیت معادله حسابداری این است که نمی تواند معیاری برای عملکرد خوب یا بد سازمان ارائه دهد. برای تعیین عملکرد بهینه سازمان، مدیران و سرمایه گذاران نیاز به تجزیه و تحلیل اعداد و تصمیم درست در مورد عملکرد خوب یا بد سازمان و میزان کافی یا ناکافی سرمایه برای سود بیشتر در بلندمدت دارند. علاوه بر این، با وجود اینکه معادله حسابداری به ثبت دقیق تراکنش ها و رویدادهای مالی کمک می کند، اما حتی در صورت متعادل بودن، تضمینی برای رفع خطا و تقلب در آن وجود ندارد.

کاربرد معادله حسابداری چیست؟

از آنجایی که معادله حسابداری رابطه بین سه عنصر اصلی ترازنامه را نشان می دهد و دقت آن در هر نقطه از دوره مالی قابل اندازه گیری است، صورت های مالی و حسابداری بر اساس این معادله تهیه می شود. ترازنامه نقش عمده ای در سیستم مالی سازمان ها دارد. این صورت مالی وضعیت دارایی ها و بدهی های سازمان را مشخص می کند. همچنین تعیین می کند که آیا سازمان می تواند به تعهدات خود عمل کند یا خیر. اقلام سرمایه و سرقفلی نیز در ترازنامه به تفصیل آمده است. ایجاد صورتهای مالی بدون استفاده از معادله حسابداری دشوار و در بیشتر موارد ممکن نیست.

آخرین کلام

اولین و مهمترین مبحث مطالعاتی حسابداری معادله حسابداری است. اگر می خواهید یک حسابدار متخصص و حرفه ای شوید، ابتدا باید با موضوع بدهکار و بستانکار و مفهوم و کاربرد معادله حسابداری در تهیه ترازنامه به طور کامل آشنا شوید.

در این مقاله سعی شده است شما را با مفهوم، عناصر، محدودیت ها و کاربرد معادله حسابداری آشنا کنیم. معادله حسابداری نه تنها در حسابداری، بلکه در زندگی شخصی نیز کاربرد دارد. زیرا همه چیز همیشه متعادل است. در زندگی شخصی باید روابط صحیح در همه امور به ویژه در مسائل مالی رعایت شود تا از شکست جلوگیری شود. بنابراین، حتی اگر به دنبال شغل حسابداری نیستید، یادگیری مفهوم معادله حسابداری برای شما مفید خواهد بود.

شرکت آریا تراز نمایندگی فروش سپیدار سیستم و نرم افزار حسابداری سپیدار به همراه پشتیبانی و آموزش با مناسب ترین قیمت می باشد.